Women Empowerment

Phụ nữ Đồng bằng Sông Cửu Long: Khởi nghiệp để thay đổi cuộc đời và cộng đồng

Cần Thơ, 28/8/2025 – Hội thảo “Nâng cao quyền năng của phụ nữ trong phát triển kinh tế số, kinh tế xanh, chuyển đổi số và khởi sự doanh nghiệp” thu hút các chuyên gia, doanh nhân nữ, sinh viên và đại diện nhiều tổ chức xã hội. Nhưng trên hết, đây là nơi lắng nghe những câu chuyện khởi nghiệp giản dị mà đầy nghị lực của phụ nữ Đồng bằng Sông Cửu Long (ĐBSCL).

Đối mặt thách thức, nắm bắt cơ hội

Trong thời kỳ biến đổi khí hậu, kinh tế số và hội nhập toàn cầu, phụ nữ ĐBSCL vừa đối mặt nhiều thách thức, vừa mở ra cơ hội để học hỏi, rèn luyện kỹ năng và định hình tương lai. Theo ThS. Ngô Thị Tuyết Em, Giám đốc Trung tâm Vì sự phát triển phụ nữ ĐBSCL, hiện nay, 63,7% phụ nữ trong độ tuổi lao động đang làm các công việc giản đơn thuộc khu vực phi chính thức, phi nông nghiệp, và phần lớn chưa tham gia bảo hiểm xã hội.

Họ mang trên vai “gánh nặng kép”: vừa mưu sinh, vừa chăm lo gia đình, nên ít có thời gian trau dồi kỹ năng mới. Trong bối cảnh đó, khởi nghiệp, chuyển đổi số và kinh tế xanh mở ra cánh cửa để họ nâng cao năng lực, tăng thu nhập và lan tỏa giá trị cho cộng đồng.

Từ nông sản đến dược liệu

Với tầm nhìn và quyết tâm, dược sĩ Đoàn Thị Hồng Thắm đã biến nông sản Việt thành dược liệu quý, sáng lập Hygie & Panacee, doanh nghiệp tiên phong sản xuất dược trà hòa tan từ nông sản Việt.

Mỗi hộp trà không chỉ kéo dài hạn dùng của nông sản từ vài ngày lên tới 18 tháng, mà còn chứng minh nông sản Việt hoàn toàn có thể trở thành sản phẩm chăm sóc sức khỏe chất lượng cao. Hệ thống phân phối phần lớn do phụ nữ đảm nhận – từ mẹ bỉm sữa đến các chủ cửa hàng nhỏ. Câu chuyện của chị Thắm cho thấy: khi một phụ nữ dám khởi nghiệp, giá trị không chỉ nằm ở sản phẩm mà còn lan tỏa cơ hội cho hàng trăm phụ nữ khác.

Nông nghiệp tuần hoàn và kinh tế xanh

Chị Lữ Thị Nhật Hằng mở ra hướng đi riêng khi xây dựng HTX Ngũ Thường Mekong từ việc nuôi trùn làm phân hữu cơ, phát triển thành mô hình nông nghiệp tuần hoàn kết hợp năng lượng tái tạo. Đồng thời, Abavina, do ThS. Nguyễn Thị Kim Thoa sáng lập, hỗ trợ nông dân nâng cao năng lực sản xuất thân thiện với môi trường, đồng hành kỹ thuật, truyền thông và phân phối sản phẩm, đồng thời xây dựng phương án sinh kế dựa trên tài nguyên bản địa.

Hơn 70% lao động trong các mô hình này là phụ nữ nông thôn. Họ không chỉ tham gia sản xuất mà còn được tập huấn kỹ năng số, quản lý sản lượng, truy xuất nguồn gốc bằng mã QR và livestream bán hàng. Từ vườn trùn quế đến smartphone, hành trình khởi nghiệp minh chứng rằng phụ nữ có thể thích ứng, làm chủ công nghệ và đóng vai trò trung tâm trong phát triển kinh tế xanh.

Cách tiếp cận “vấn đề của cộng đồng, cộng đồng cùng giải quyết” tạo sự tham gia từ nông dân, kết hợp chuyên gia và đối tác, hình thành hệ sinh thái đồng hành, thúc đẩy phát triển bền vững và hiệu quả.

Giữ nghề – giữ văn hóa

Khởi nghiệp của phụ nữ ĐBSCL không chỉ là kinh tế mà còn là câu chuyện văn hóa. Nghệ nhân quốc gia Trương Thị Bạch Thủy ở Cần Thơ sáng lập HTX Mây tre đan Thủy Tuyết, tập hợp hơn 30 xã viên, đa số là phụ nữ Khmer.

Trong bối cảnh nghề đan lát truyền thống mai một, chị Thủy đã biến mây tre thành sản phẩm sáng tạo gắn với du lịch và quà tặng lưu niệm. Từ đôi bàn tay khéo léo, chị không chỉ tạo thu nhập ổn định cho gia đình và cộng đồng, mà còn góp phần bảo tồn bản sắc văn hóa. Khởi nghiệp không chỉ giải quyết sinh kế mà còn khẳng định vai trò giữ gìn và phát huy di sản trong guồng quay hội nhập.

Từ Tri Tôn ra thế giới: Giọt mật Palmania

Nếu Hygie & Panacee và Ngũ Thường Mekong đại diện cho sức mạnh đổi mới, câu chuyện của chị Chau Ngọc Dịu ở An Giang lại là biểu tượng bản lĩnh. Tốt nghiệp ngành Tài chính-Kế toán, chị có thể chọn cuộc sống ổn định ở thành phố, nhưng đã quay về Tri Tôn để hồi sinh nghề nấu mật truyền thống của người Khmer.

Với thương hiệu Palmania, chị giữ trọn quy trình tự nhiên, đưa mật thốt nốt trở thành sản phẩm đạt giải quốc tế Great Taste Awards và có mặt tại thị trường châu Âu. Doanh nghiệp được sáng lập và điều hành bởi ba người phụ nữ, vừa tạo sinh kế cho cộng đồng Khmer, vừa nâng vị thế phụ nữ trong chuỗi giá trị toàn cầu. Palmania minh chứng rằng ngay cả từ vùng quê nghèo khó, phụ nữ vẫn có thể đưa sản phẩm bản địa ra thế giới nếu có niềm tin và dám theo đuổi khát vọng.

Phụ nữ trong kinh tế số

TS. Cao Minh Tuấn (Đại học Cần Thơ) cho biết chỉ 30,5% phụ nữ nông thôn có kỹ năng số cơ bản – con số khiêm tốn nhưng cũng là cơ hội để triển khai các chương trình đào tạo phù hợp. Nếu được tham gia đầy đủ vào kinh tế số, phụ nữ sẽ mang lại sự đa dạng, sáng tạo và giá trị cho nền kinh tế.

Ông nhấn mạnh: “Đầu tư vào phụ nữ chính là đầu tư cho sự phát triển bao trùm và bền vững,” đồng thời kêu gọi hỗ trợ tài chính, tư vấn chuyển đổi số và tạo mạng lưới doanh nghiệp nữ.

Khi phụ nữ khởi nghiệp, cả cộng đồng thay đổi

Mỗi câu chuyện tại hội thảo đều khác nhau nhưng có điểm chung: khởi nghiệp của phụ nữ ĐBSCL không chỉ hướng tới lợi nhuận mà còn là hành trình khát vọng và trách nhiệm – với bản thân, cộng đồng và văn hóa quê hương.

Từ gói trà thảo mộc, vườn trùn quế, sản phẩm mây tre, giọt mật thốt nốt đến nông nghiệp xanh của Abavina – tất cả gửi đi một thông điệp: phụ nữ là nguồn cảm hứng bất tận cho phát triển bền vững. Họ khởi nghiệp không chỉ để làm kinh tế mà còn để giữ gìn, lan tỏa và khẳng định dấu ấn trong tương lai số và xanh.