ĐỔI MỚI SÁNG TẠO

FNF và IEAS tìm thấy "Chìa khóa vàng" cho đổi mới nông nghiệp tại Đắk Lắk

Đắk Lắk, vùng đất của những loại nông sản đặc sắc như cà phê, sầu riêng tại Việt Nam, đang đứng trước cơ hội lớn để hội nhập sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu. Để biến cơ hội thành hiện thực, những câu chuyện về đổi mới sáng tạo trong nông nghiệp đang dần trở thành chìa khóa vàng, giúp các doanh nghiệp và hợp tác xã địa phương nâng cao sức cạnh tranh và khẳng định vị thế trên thị trường quốc tế.

Đổi mới sáng tạo trong nông nghiệp không chỉ đơn thuần là việc ứng dụng công nghệ hiện đại mà còn là sự thay đổi tư duy toàn diện, từ canh tác, chế biến đến xây dựng thương hiệu và tiếp thị. Nhằm thúc đẩy quá trình này, Viện Friedrich Naumann Foundation for Freedom (FNF) tại Việt Nam và Viện Nghiên cứu Châu Âu & Châu Mỹ (IEAS) đã phối hợp thực hiện một chuyến khảo sát thực địa tại Đắk Lắk vào tháng 7 năm 2025. Hoạt động này không chỉ giúp FNF thực hiện sứ mệnh của mình trong việc thúc đẩy kinh tế thị trường tự do, mà còn cung cấp những dữ liệu quý giá để hỗ trợ các doanh nghiệp nông sản Việt Nam.

Khi tư duy đổi mới tạo nên sự khác biệt

Chuyến khảo sát tại TP. Buôn Ma Thuột và một số huyện của Đắk Lắk, vùng đất được mệnh danh là “thủ phủ cà phê” với đất bazan màu mỡ, đa dạng cộng đồng dân tộc và giàu truyền thống nông nghiệp, thuộc khu vực Tây Nguyên của Việt Nam đã khám phá nhiều mô hình đổi mới sáng tạo đầy cảm hứng. Tại đây, các doanh nghiệp và hợp tác xã không chỉ dám nghĩ khác mà còn dám làm mới để nâng cao giá trị sản phẩm.

• Hợp tác xã Nông nghiệp Công bằng (EATU Café) tiên phong áp dụng tiêu chuẩn quốc tế Fairtrade và quy trình chế biến Honey - lên men từ quả chín và phơi khô tự nhiên, từ đó nâng cao chất lượng và giá trị hạt cà phê.
• Công ty TNHH FARMFOOD đã tìm thấy một hướng đi độc đáo bằng việc sử dụng nguyên liệu bản địa như hoa cà phê để chế biến thành trà và kombucha, mở ra thị trường mới cho đặc sản địa phương.
• Trong khi đó, Công ty Thành Đồng lại ứng dụng công nghệ cao để xây dựng mô hình trồng nấm dưới mái nhà năng lượng mặt trời, vừa sản xuất nông sản sạch vừa tạo ra nguồn năng lượng tái tạo.

Ông Trần Đình Trọng, Giám đốc HTX EATU Café, chia sẻ: “Trước đây, khi giá cà phê giảm mạnh, HTX đã chủ động chuyển sang sản xuất cà phê sạch theo chứng chỉ FLO và chế biến cà phê đặc sản. Nhờ đó, chúng tôi không chỉ bao tiêu sản phẩm đầu ra cho nông dân mà còn khẳng định được chất lượng trên thị trường.”

Từ khảo sát đến đề xuất chính sách

Kết quả từ chuyến khảo sát không chỉ dừng lại ở những câu chuyện thành công. Đây là cơ sở để FNF và đối tác đưa ra các khuyến nghị chính sách cụ thể, trình lên lãnh đạo địa phương để thúc đẩy hơn nữa tinh thần đổi mới sáng tạo.

Theo ông Hoa Hữu Cường, đại diện IES: "Những mô hình này cho thấy đổi mới sáng tạo chỉ thực sự bứt phá khi người chủ dám nghĩ khác và dám làm mới. Chúng tôi tin rằng những kiến nghị trong báo cáo sẽ góp phần khơi dậy tinh thần này, tạo động lực phát triển kinh tế, xã hội tại địa phương."

Với mong muốn hỗ trợ khu vực kinh tế tư nhân phát triển bền vững, nhóm nghiên cứu đã đề xuất:

1. Tăng cường hỗ trợ công nghệ, đặc biệt trong khâu chế biến sau thu hoạch và số hóa quy trình sản xuất.
2. Phát triển chương trình đào tạo kỹ năng số và quản trị cho các hợp tác xã.
3. Thúc đẩy kết nối giữa doanh nghiệp, viện nghiên cứu và hợp tác xã để hình thành mạng lưới chia sẻ tri thức và công nghệ.

Bà Lê Thị Thu Trang, đại diện FNF Việt Nam, nhấn mạnh: “Những cách làm ĐMST của Đắk Lắk đang giúp nông sản địa phương tận dụng hiệu quả các Hiệp định Thương mại tự do như EVFTA để tham gia vào thị trường toàn cầu. Điều này không chỉ phù hợp với định hướng của FNF trong việc hỗ trợ phát triển kinh tế thị trường tại Việt Nam, mà còn khẳng định rằng Đổi mới sáng tạo chính là chìa khóa để nâng cao năng lực cạnh tranh và mang lại thu nhập ổn định hơn cho nông dân.”

Chuyến đi Đắk Lắk của FNF và IES không chỉ là một hoạt động khảo sát, mà còn là một bước đi thiết thực để hiện thực hóa sứ mệnh của FNF: thúc đẩy các giá trị kinh tế tự do và hội nhập quốc tế. Với sự đồng hành của FNF và các đối tác, nông nghiệp Việt Nam đang dần mở ra một chương mới: hiện đại hơn, bền vững hơn và sẵn sàng khẳng định thương hiệu trên trường quốc tế.