Thailand

เสียงเยาวชนว่าด้วยรัฐธรรมนูญในฝัน: สร้างสังคมและรัฐธรรมนูญในอุดมคติร่วมกัน

การแก้ไขรัฐธรรมนูญเป็นประเด็นที่ได้รับความสนใจอย่างกว้างขวางในประเทศไทย โดยเฉพาะอย่างยิ่งจากเสียงวิพากษ์วิจารณ์ที่มองว่ารัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบันยังมีอิทธิพลจากฝ่ายทหารอยู่มาก ความเรียกร้องให้แก้ไขรัฐธรรมนูญเพื่อให้มีความเป็นประชาธิปไตยมากขึ้นทวีความรุนแรงขึ้นหลังจากที่รัฐบาลมาจากการเลือกตั้งได้เข้ารับตำแหน่งในปี 2566 อย่างไรก็ตาม กระบวนการในการแก้ไขรัฐธรรมนูญยังคงล่าช้า เนื่องจากสถานการณ์ทางการเมืองที่ไม่แน่นอน

ท่ามกลางกระแสการอภิปรายเรื่องการแก้ไขรัฐธรรมนูญ ทั้งในรัฐสภาและในสังคม เฟรดริช เนามัน ฟาวเดชัน ประเทศไทย (FNF Thailand) ร่วมกับ WeVis, มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ และสถาบันไทยคดีศึกษา ได้จัดเวิร์กช็อปในหัวข้อ “รัฐธรรมนูญในฝัน” เมื่อวันที่ 30 มิถุนายน 2568 ณ สวนป๋วย มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ท่าพระจันทร์ โดยมีผู้เข้าร่วมกว่า 60 คนจากหลากหลายภูมิหลัง ทั้งนักเรียน นักศึกษา นักกิจกรรม และประชาชนทั่วไปที่สนใจ

เวิร์กช็อปนี้เปิดพื้นที่ให้เยาวชนได้ร่วมแสดงความคิดเห็นและนำเสนอความฝันของพวกเขาเกี่ยวกับการร่างและข้อเสนอแนะต่อรัฐธรรมนูญ เพราะรัฐธรรมนูญในฐานะกฎหมายสูงสุดของประเทศ ควรเป็นสิ่งที่เปิดโอกาสให้ทุกคน โดยเฉพาะเยาวชน ได้มีสิทธิ์ในการส่งเสียง แสดงความคิดเห็น และมีส่วนร่วมอย่างเท่าเทียม

รัฐธรรมนูญในชีวิตประจำวัน

ช่วงเช้าเริ่มต้นด้วยการบรรยายเรื่องความสำคัญของรัฐธรรมนูญในฐานะรากฐานของการเมือง สังคม และเศรษฐกิจในทุกประเทศ โดยคุณพิมพ์รภัส ดุษฎีอิสริยกุล ผู้จัดการโครงการ FNF Thailand และ ดร.วรรณภา ติระสังขะ จากมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ เป็นผู้บรรยาย

จากนั้น ผู้เข้าร่วมได้ร่วมแลกเปลี่ยนความคิดเห็นในประเด็น “รัฐธรรมนูญเกี่ยวข้องกับชีวิตประจำวันอย่างไร” เช่น สถาบันต่าง ๆ ที่ได้รับอำนาจจากรัฐธรรมนูญมีความชอบธรรมจากไหน? และองค์กรอิสระมีบทบาทในการส่งเสริมหรือจำกัดเสรีภาพของเราหรือไม่?

ต่อรัฐธรรมนูญด้วยเลโก้

ในช่วงบ่าย กิจกรรมเริ่มเข้าสู่กระบวนการมีส่วนร่วมอย่างเต็มรูปแบบ ผู้เข้าร่วมถูกแบ่งออกเป็น 5 กลุ่ม และได้รับโจทย์ให้ใช้ตัวต่อเลโก้เพื่อสื่อสารถึงมุมมองของตนเองเกี่ยวกับรัฐธรรมนูญ จากนั้น ทุกกลุ่มได้อภิปรายถึงสังคมในอุดมคติที่พวกเขาอยากเห็น และสิทธิขั้นพื้นฐานที่รัฐธรรมนูญควรรับรองให้ประชาชน

หลังจากแต่ละกลุ่มนำเสนอแบบจำลองรัฐธรรมนูญในฝันของตนเองแล้ว กลุ่มทั้งหมดได้ร่วมกันรวมผลงานเลโก้ให้กลายเป็น “รัฐธรรมนูญในฝันฉบับรวม” ที่สะท้อนความคิดและความหวังร่วมกัน โดยมี 5 ประเด็นหลักที่ทุกกลุ่มเห็นพ้องต้องกัน ได้แก่:

1. สิทธิ เสรีภาพ และตัวแทนที่แท้จริงของประชาชน

2. สวัสดิการสังคมและระบบประกันสังคมที่เข้มแข็ง

3. การกระจายอำนาจและงบประมาณของรัฐอย่างเป็นธรรม

4. เศรษฐกิจที่ทำให้ประชาชนอยู่ได้ และสามารถพัฒนาตนเอง

5. สถาบันอิสระที่เป็นของประชาชนอย่างแท้จริง

ในช่วงสุดท้ายของงาน ผู้เข้าร่วมแต่ละคนได้เขียนโปสการ์ดเพื่อแสดงความฝันของตนเองต่อรัฐธรรมนูญและวิสัยทัศน์ต่ออนาคตที่อยากเห็น โดยโปสการ์ดเหล่านี้จะถูกส่งต่อไปยังคณะกรรมการร่างรัฐธรรมนูญในอนาคต เมื่อมีการจัดตั้งขึ้น

กิจกรรมนี้เป็นส่วนหนึ่งของโครงการ “รัฐธรรมนูญในฝัน” ซึ่งมีเป้าหมายเพื่อส่งเสริมความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับรัฐธรรมนูญ และรวบรวมความคิดเห็นจากประชาชนกลุ่มต่าง ๆ โดยเฉพาะเยาวชนทั่วประเทศ เวิร์กช็อปครั้งถัดไปจะจัดขึ้นที่มหาวิทยาลัยรังสิต

อ่านเพิ่มเติม: เสียงเยาวชนต่อรัฐธรรมนูญในฝัน เพื่อรับฟังมุมมองจากผู้เข้าร่วม

กวิน วีระวนิชย์พัฒนา เป็นนักศึกษาฝึกงานที่ FNF ประเทศไทย